Paula Boerkamp werkt op het OZC als gespecialiseerde leerkracht in de schakelklas. Na het leiderschapstraject heeft ze ervoor gekozen zich niet te specialiseren als directeur of adjunct maar koos zij voor de master Leren en Innoveren – Teacher Leader bij hogeschool Saxion.

Van kinds af aan ben ik al een organisator en coördinator, dit uitte zich tijdens het samenspel met vriendinnen, kinderoppas, klusjes doen, mee helpen in de fietsenzaak van mijn ouders, enz. Tijdens de pabo en de daaruit voortvloeiende banen is deze rol alleen maar verder ontwikkeld.
Af en toe vroeg ik mij af of ik niet meer moest doen met deze kwaliteiten, bijvoorbeeld een leidinggevende functie ambiëren binnen SOTOG. Ik hoopte dat deelname aan het leiderschapsoriëntatietraject mij inzicht zou geven of een coördinerende en leidinggevende functie en aantrekkelijk en passend perspectief voor mij zou zijn.

Door het leiderschapsoriëntatietraject ontdekte ik, dat ik als voortrekker fungeerde binnen het team en hierbij altijd het beste uit mezelf en de onderwijsomgeving wilde halen. Een opleiding tot directeur of adjunct ging veel meer om “leiden” en veel minder om ontwikkelen en vernieuwen. Daarom besloot ik om voor iets te kiezen dat nog beter aansloot bij wie ik ben en wie ik wil zijn, namelijk een teacher leader.

Teacher leader

Ik merkte bij mijzelf dat ik de gefundeerde onderbouwing mistte waarom iets tijdens een verander- of verbeterproces nu echt een passende oplossing was. Het bleef met name bij gissen vanuit intuïtie, inzichten uit een boekje of vertrouwen op wat een ander pretendeerde. Met de opleiding Leren en Innoveren- Teacher Leader krijg ik inzicht in hoe ik onderwijsvernieuwingen samen met mijn collega’s kan vormgeven in school. Met deze (wetenschappelijke) informatie kan ik een vernieuwing systematisch implementeren en dit kan enorm veel bijdragen aan de ontwikkelingen van onze (speciale) leerlingen.

Als teacher leader kan ik met behulp van mijn expertise en affiniteit, invloed uitoefenen op collega’s, schoolleiders en andere actoren binnen en buiten de school. Deze invloed overstijgt mijn eigen klaslokaal. Dat wat ik doe, draagt bij aan de onderwijsontwikkeling en onderwijskwaliteit binnen het OZC. Het ultieme doel van mij als teacher leader is, om bij te dragen aan de ontwikkeling van leerlingen. Dat wat ik doe, samen met het team, zorgt ervoor dat zij de meest passende begeleiding en ondersteuning krijgen die zij verdienen. Dat is enorm inspirerend en geeft mij veel voldoening!

Meerwaarde voor de schakelklas

Het OZC ondersteunt en begeleidt leerlingen met problemen uit het samenwerkingsverband VO Zutphen. In de schakelklas worden leerlingen tijdelijk opgevangen en proberen we (onderwijs en jeugdzorg) om het gedrag van een leerling dusdanig te beïnvloeden dat terugkeer naar onderwijs gerealiseerd kan worden.

Voor mijn opleiding moest ik verschillende onderzoeken uitvoeren die enorm waardevol bleken te zijn voor de schakelklas. Zo hebben we bijvoorbeeld door de uitkomst van één van die onderzoeken, de leeromgeving van de schakelklas aangepast, zodat de leeromgeving beter past bij de manier van handelen in de schakelklas. Op deze manier komen de leerlingen en leerkrachten beter tot hun recht. Het bleek namelijk dat zij geremd werden door de inrichting van klas.

Op dit moment ben ik aan het afstuderen. Mijn afstudeeronderzoek richt zich op het sociaal-emotioneel leren (SEL) in de schakelklas. Samen met de schakelklasmedewerkers ontwikkelen we een ’toolbox’ waarmee we het SEL van de schakelklasleerlingen systematisch willen begeleiden met als doel dat leerlingen zelf sturing gaan geven aan hun sociaal-emotionele leerproces. Dit om de motivatie en de betrokkenheid van de leerlingen te vergroten en ze meer mogelijkheden te bieden om nieuwe kennis, vaardigheden en attitudes op te doen. Het is heel aannemelijk dat hierdoor de kansen van de leerlingen, om succesvol hun onderwijscarrière te kunnen vervolgen, worden vergroot.

Verder

In juli 2021 hoop ik af te studeren, mits corona niet te veel roet in het eten gooit. Daarna wil ik, als teacher leader, een voortrekkersrol vervullen binnen SOTOG. Het is mijn streven om van betekenis te zijn voor onze mooie, bijzondere en kwetsbare leerlingen door bij te dragen aan onderwijsinnovatie en kwaliteitsverbetering.

Leidinggeven betekent voor Joyce Vorsteveld, IB’er VSO De Brug, meer dan alleen leidinggeven aan collega’s. ‘Het gaat er voor mij ook om dat je nadenkt over wat de leerlingen nodig hebben om tot leren te komen. Wat leerlingen nodig hebben verschilt niet alleen van leerling tot leerling, maar ook van school tot school. Dat betekent dat je als leidinggevende flexibel in je denken moet zijn.’ 

Joyce: ‘Binnen het leiderschapstraject hebben we vanuit verschillende kanten naar leiderschap gekeken. Het bestuur is bijvoorbeeld langs geweest om vanuit de financiële hoek naar leidinggeven te kijken en Karina Meulenbroek heeft een workshop over personeelszaken. Zo zijn er allerlei mensen geweest. Samen met de theorie heeft dat mijn beeld versterkt over wat voor mij leidinggeven is.’

Net na het traject besloot Joyce dat ze niet direct verder wilde in de leidinggevende hoek, ook omdat er een andere studie op de planning stond. Ondertussen zijn dingen verandert en staat ze op het punt om de volgende stap te zetten: ‘Ik zou bijvoorbeeld wel een adjunctschap op een kleine school ambiëren. Zo kan ik langzaam groeien in die leidinggevende rol, want er is immers nog iemand die boven me staat en me begeleidt en coacht. Dan zou ik proberen een cultuur te creëren waar open gecommuniceerd wordt. Verder vind ik het belangrijk om elke dag weer opnieuw het beste eruit te halen voor de leerlingen. Dat kan ik, denk ik, nog beter in een rol als adjunct/directeur dan als IB’er. Want als IB’er ben ik meer afhankelijk van mijn collega’s en mijn leidinggevende om dat doel te bereiken. In een leidinggevende rol kan ik bijvoorbeeld mijn collega’s stimuleren om out of box te denken als er een probleem is waar niet 1, 2, 3 een antwoord op is.’

Joyce heeft een heel handige tip bij de aanpak van problemen. Haal de dingen uit zijn context en geef ze een beter begrijpbare context. ‘Dat heb ik zelfs gedaan voor de eindpresentatie van het leiderschapstraject.’

Rond die tijd ontwikkelde ze samen met Marc Kuiper, een collega van De Brug, een variant op het doelgroepenmodel van Lecso. ‘Het doelgroepenmodel vind ik een grote meerwaarde hebben voor ons onderwijs en onze leerlingen, alleen voldeed het standaard doelgroepenmodel niet voor VSO De Brug. Ik zag een manier om het doelgroepenmodel van Lecso en de input van het leiderschapstraject met elkaar te combineren om zo onze leerlingen tot hun recht te laten komen.’

Want het doelgroepenmodel van Lecso is mooi, maar heel strak ingedeeld. Joyce: ‘Onze leerlingen zijn niet strak in te delen. Samen met Marc heb ik gekeken hoe ze dan wel optimaal in het model een plek konden krijgen. Ook onderzochten we hoe onze uitstroomleerlingen weg konden zetten in het model. Want voor deze leerlingen moeten er allerlei gesprekken met externe organisaties plaatsvinden en dan is het handig als je iets kunt laten zien.’

Voor de eindpresentatie van het leiderschapstraject nam Joyce bloemen en planten om de diversiteit van de leerlingen aan te tonen. ‘Ik was destijds net verhuisd en in mijn nieuwe tuin stonden planten die ik niet allemaal kende. Als je een nieuwe groep met leerlingen krijgt, dan ken je die ook niet. Hoe kijk je dan en wat zie je dan? Dan zie je aan de ene kant een coniferenhaag die je een beetje moet bijvoeden, maar zich verder prima redt. Aan de andere kant heb je een pioenroos die heel erg afhankelijk is van welk plekje je hem geeft in de tuin, hoe je hem giet, snoeit en hem verzorgt. En zo kwamen alle planten in mijn tuin voorbij die stonden voor een mogelijk type leerling. Door zo’n allegorie te gebruiken maak je het heel duidelijk voor anderen.’

Dingen verhelderen en oplossingen zoeken voor dingen waar je tegen aanloopt, kenmerkt Joyce in alles. Ze heeft bijvoorbeeld zelf een boek geschreven voor autistische jongeren. Joyce: ‘Toen stond ik nog voor de klas en werkte ik met een groep autistische jongens die met zichzelf aan het worstelen waren en zichzelf nergens in herkenden. Ik zocht een boek om ze die herkenning te geven. Dat vond ik niet. Er zijn meer dan genoeg boeken over deze jongeren met autisme, maar er geen boeken zijn vóór die jongeren. Dus toen dacht ik, dan maak ik gewoon een boek. Dat heeft heel wat bloed, zweet en tranen gekost. Ook het vinden van een uitgever was helemaal nog niet zo gemakkelijk. Toch is het me gelukt, het boek heet ‘De wereld van Kees’. Een oud-collega vertelde me later dat een oud-leerling van mij het boek had voorgelezen tijden de voorleesdagen omdat hij het zo mooi vond. Dat ontroerde me enorm. Ik heb er in ieder geval één leerling mee geholpen .…’